Dziedziczenie długów spadkowych. Co zrobić?
Śmierć spadkodawcy i co dalej?
Niewątpliwie odejście bliskiej nam osoby jest trudnym doświadczeniem. Jednakowoż nie należy zapominać o tym, że wraz z jej śmiercią konieczne jest uporządkowanie spraw spadkowych. Zaniedbanie na tym etapie spraw spadkowych może być w przyszłości bardzo kosztowne. Wprawdzie ustawodawca wprowadził, wraz z nowelizacją która weszła w życie 18 października 2015 roku, zasadę dziedziczenia spadku z tak zwanym dobrodziejstwem inwentarza, ale nie zwalnia nas to ze starannego działania. Dziedziczenie długów spadkowych może być dosyć kłopotliwe. Co do zasady – jeżeli jesteś spadkobiercą ustawowym – nabywasz spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Od momentu kiedy dowiesz się o tytule swojego powołania (tym przypadku kiedy dowiesz się o śmierci spadkodawcy) masz 6 miesięcy czasu na podjęcie stosownych decyzji. Tutaj nasuwa się od razu mała uwaga. Zwróć uwagę, że nie zawsze tak jest iż jesteś pierwszym spadkobiercą ustawowym. Może się okazać, na przykład po iluś tam latach od śmierci bliżej Ci nieznanego wujka, że na skutek czynności innych spadkobierców zostałeś powołany do spadku po tymże wujku. I to właśnie w momencie kiedy się o tym dowiesz, biegnie ten sześciomiesięczny termin. Tak więc bez obaw. Jeśli będziesz czujny nic ci właściwie nie grozi.
Co mogę zrobić?
Jakie czynności możesz wykonać? Możesz nie zrobić nic i nabędziesz po prostu spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Możesz też złożyć stosowne oświadczenie i przyjąć spadek wprost lub też odrzucić spadek. Nic nie stoi również na przeszkodzie abyś złożył wniosek o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza przed upływem ustawowego terminu. Każda jednak czynność ma swoje określone skutki. Trzeba tutaj zaznaczyć, że jeżeli nie zrobisz nic, to przed upływem sześciomiesięcznego terminu, to nabycie spadku będzie miało tymczasowy charakter. Najbardziej prosto: będziesz odpowiadał przez ten czas za długi tylko z masy spadkowej. Przy czym nie możesz jej ani podzielić ani też zbyć ani też zbyć udziału. Trochę to kłopotliwe, ale niewiele można na to poradzić. Warto więc podjąć jakieś czynności. Co więc możesz zrobić? Trzy podstawowe rzeczy o których niżej.
Odrzucenie spadku
Wydaje się, że najprostszym sposobem na uniknięcie dziedziczenia długów spadkowych jest odrzucenie spadku. Co do zasady można się z tym zgodzić. Ale weź jednak pod uwagę, że jeśli odrzucisz spadek, będziesz traktowany tak jakbyś nie dożył chwili otwarcia spadku. A to znaczy, że jeżeli masz jakichś spadkobierców ustawowych, to uszczęśliwisz problemem właśnie ich. Jeżeli masz małoletnie dzieci, to będziesz musiał wnioskować do sądu o wydanie zgody na odrzucenie spadku. Jest to dosyć kłopotliwe i – jeżeli tylko można – należy tego unikać.
Przyjęcie spadku wprost
Jeżeli mniej więcej się orientujesz, że spadkodawca nie ma żadnych zobowiązań albo jest ich na tyle niewiele, że jesteś w stanie to ogarnąć, możesz śmiało złożyć wniosek o przyjęcie spadku wprost. Jest to trochę ryzykowne jeśli nie wiesz tak naprawdę z jakie są zobowiązania zmarłego. Wówczas może się okazać, że oprócz pięknego mieszkania odziedziczyłeś również wszelkie długi. Będziesz je wtedy musiał spłacić w całości.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeśli nie chcesz czekać ustawowego czasu, możesz złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Pozwala to na ograniczenie Twojej odpowiedzialności do wartości otrzymanego spadku. A tak konkretniej to do wysokości jego aktywów. Założenie jest bowiem takie, że nie możesz na całym tym – kolokwialnie ujmując – „interesie” stracić. Jeżeli na przykład spadkodawca pozostawił dom o wartości 300 tysięcy złotych, to odpowiadasz tylko do tej wartości. Ważna uwaga jest jednak taka, że nie znaczy to, iż odpowiadasz tylko tym domem. Wierzyciel spadkodawcy (teraz już Twój), może zażądać zaspokojenia z dowolnego składnika Twojego majątku. Czyli na przykład tego co zgromadziłeś na rachunku bankowym. Na złożeniu oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza się nie kończy. Ale o tym następnym razem.
Zenon Depta
Pozwól sobie pomóc, wypełnij formularz
„…nie każda sytuacja, która wydaje się beznadziejna, jest nią w rzeczywistości…” Wyrok SN z dnia 3 lutego 1986 I KR 446/86
