Czy komornik może zająć najniższą krajową? To pytanie, które dręczy wielu dłużników. Na samą myśl o komorniku wielu z nas przeszywa strach, a perspektywa utraty środków do życia potęguje ten lęk. Jeśli obawiasz się, że komornik zabierze ci całe wynagrodzenie i zostaniesz bez środków do życia, ten artykuł rozwieje twoje wątpliwości. Przedstawimy konkretne informacje na temat tego, co komornik może, a czego nie może zająć z twojego wynagrodzenia.

Kwota wolna od zajęcia komorniczego – podstawowe zasady

Kwota wolna od zajęcia komorniczego to suma, której komornik nie może zabrać dłużnikowi, aby zapewnić mu minimum środków niezbędnych do przeżycia. Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, ta kwota jest równa aktualnemu minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (tzw. najniższej krajowej). Jest to zabezpieczenie prawne, które gwarantuje, że nawet w trakcie egzekucji komorniczej dłużnik zachowa podstawowe środki do życia.

Odpowiadając wprost na pytanie: czy komornik może zająć najniższą krajową? Co do zasady – NIE. Jeśli pracujesz na podstawie umowy o pracę i zarabiasz dokładnie tyle, ile wynosi minimalne wynagrodzenie, komornik nie może zająć ani złotówki z twojej pensji (z wyjątkiem długów alimentacyjnych, o czym piszemy niżej). Ten przepis został wprowadzony, aby chronić podstawową egzystencję dłużnika, niezależnie od jego zadłużenia.

W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4666 zł brutto (czyli 3510,92 zł „na rękę). To właśnie ta kwota stanowi obecnie granicę, której komornik nie może przekroczyć przy zajęciu wynagrodzenia.

Jak wygląda zajęcie komornicze pensji powyżej najniższej krajowej?

Jeśli zarabiasz więcej niż najniższa krajowa, komornik może zająć część twojego wynagrodzenia, ale obowiązują tu ściśle określone limity:

• maksymalnie 50% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku zwykłych długów (kredyty, pożyczki, niezapłacone rachunki),
• maksymalnie 60% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku długów alimentacyjnych.

Co istotne, zajęcie komornicze działa automatycznie. Po doręczeniu pracodawcy zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia, jest on zobowiązany przekazywać część pensji dłużnika bezpośrednio do komornika lub wierzyciela. Dłużnik nie ma możliwości zablokowania tej procedury, chyba że zakwestionuje sam tytuł wykonawczy.

Wyjątek od zasady – długi alimentacyjne

Istnieje jeden kluczowy wyjątek od zasady ochrony najniższej krajowej – egzekucja komornicza należności alimentacyjnych. W tym przypadku przepisy są znacznie surowsze wobec dłużnika, a prawo stawia na pierwszym miejscu dobro osób uprawnionych do otrzymywania alimentów, zwykle dzieci.

W przypadku długów alimentacyjnych:

• komornik może zająć nawet najniższą krajową,
• dłużnikowi musi zostać pozostawione jedynie 40% minimalnego wynagrodzenia,
• oznacza to, że w 2025 roku komornik musi zostawić dłużnikowi alimentacyjnemu ok. 1 404,36 zł netto.

Jest to jedyny przypadek, gdy zajęcie komornicze może wkroczyć w kwotę najniższej krajowej. Ustawodawca uznał, że potrzeby osoby uprawnionej do alimentów (najczęściej dziecka) są ważniejsze niż ochrona pełnej kwoty wynagrodzenia dłużnika.

Rodzaj umowy a możliwość zajęcia wynagrodzenia

Ochrona najniższej krajowej dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie, umowa o dzieło):

• przy umowie zlecenie lub umowie o dzieło komornik tmoże zająć nawet 100% wynagrodzenia,
• w praktyce dłużnik może się jednak bronić, udowadniając, że jest to jego jedyne źródło utrzymania

To dłużnik musi aktywnie działać i przedstawić komornikowi odpowiednie dokumenty potwierdzające, że wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej jest jego jedynym źródłem utrzymania. W takim przypadku stosuje się analogiczne zasady jak przy umowie o pracę – komornik powinien pozostawić kwotę równą najniższej krajowej.

Niepełny wymiar czasu pracy a ochrona wynagrodzenia

W przypadku osób pracujących na część etatu, kwota wolna od zajęcia jest proporcjonalnie mniejsza. Zasada jest prosta – ochrona jest proporcjonalna do wymiaru czasu pracy:

• 3/4 etatu – ochronie podlega 3/4 minimalnego wynagrodzenia,
• 1/2 etatu – ochronie podlega 1/2 minimalnego wynagrodzenia,
• 1/4 etatu – ochronie podlega 1/4 minimalnego wynagrodzenia.

Inne źródła dochodu – co komornik może, a czego nie może zająć?

Egzekucja komornicza może być prowadzona również z innych źródeł dochodu niż wynagrodzenie za pracę. Oto najważniejsze zasady:

Emerytury i renty:

• komornik może zająć maksymalnie 25% emerytury lub renty,
• dłużnik musi mieć do dyspozycji minimum 75% najniższego świadczenia (od marca 2025 roku to około 1500 zł netto),
• dla świadczeń alimentacyjnych ograniczenie wynosi 60% – emeryt/rencista musi mieć zapewnione co najmniej 40% najniższego świadczenia.

Świadczenia wyłączone spod egzekucji:

Komornik nie może zająć następujących świadczeń (zgodnie z art. 831 Kodeksu postępowania cywilnego):

•  świadczenia rodzinne,
• świadczenia wychowawcze 800+,
• dodatki rodzinne i pielęgnacyjne,
• alimenty i renta alimentacyjna,
• świadczenia z pomocy społecznej,
• stypendia.

Jeśli komornik zajął twój rachunek bankowy, na który wpływają takie świadczenia, masz prawo złożyć wniosek o wyłączenie tych kwot spod egzekucji. Komornik ma obowiązek zwolnić te środki.

Jak bronić się przed nadmiernym zajęciem komorniczym?

Jeśli uważasz, że komornik zajął najniższą krajową wbrew przepisom lub przekroczył dozwolone limity zajęcia, możesz podjąć następujące działania:

1. natychmiast skontaktuj się z komornikiem i poinformuj go o nieprawidłowościach, najlepiej na piśmie,
2. złóż skargę na czynności komornika do sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Masz na to tydzień od momentu, gdy dowiedziałeś się o nieprawidłowym zajęciu. W skardze dokładnie opisz, na czym polega naruszenie (np. zajęcie kwoty chronionej, zajęcie świadczeń wyłączonych spod egzekucji),
3. poproś pracodawcę o wydanie zaświadczenia o wysokości twojego wynagrodzenia, które posłuży jako dowód w sprawie,
4. rozważ skonsultowanie się z prawnikiem z Kancelarii INLET specjalizującym się w sprawach oddłużeniowych, który pomoże ci poprawnie sformułować skargę i będzie reprezentować twoje interesy.

Pamiętaj, że dłużnik ma prawo wiedzieć o stanie swojej sprawy. Możesz żądać od komornika informacji o wysokości zadłużenia, jego pochodzeniu oraz wglądu do tytułu wykonawczego. Masz również prawo do dostępu do akt egzekucyjnych.

Podsumowanie – czy komornik może zająć najniższą krajową?

Odpowiadając jeszcze raz na pytanie: czy komornik może zająć najniższą krajową?

• NIE – w przypadku zwykłych długów (kredyty, pożyczki, niezapłacone rachunki) – komornik musi zostawić dłużnikowi kwotę równą minimalnemu wynagrodzeniu.
• TAK – w przypadku długów alimentacyjnych – komornik może zająć część najniższej krajowej, ale musi zostawić dłużnikowi 40% minimalnego wynagrodzenia.

Zajęcie komornicze wynagrodzenia podlega ścisłym regułom prawnym, których komornik musi przestrzegać. Znajomość tych zasad pozwala dłużnikowi skutecznie bronić swoich praw i nie dopuścić do nadmiernego zajęcia, które mogłoby pozbawić go środków niezbędnych do życia.

Jeśli zmagasz się z problemem zadłużenia i obawiasz się egzekucji komorniczej, nie czekaj – szukaj profesjonalnej pomocy. Istnieją legalne sposoby na rozwiązanie problemów z długami, a specjaliści od oddłużania z Kancelarii INLET pomogą ci wybrać najlepszą ścieżkę wyjścia z trudnej sytuacji finansowej.